معرفی رشته های گروه ریاضی
گروه ریاضی فیزیک اغلب شامل رشته های فنی مهندسی و یا رشته های علوم پایه می شود . داوطلبان باید توجه داشته باشند که برای تحصیلی در این رشته ها باید مهارتشان در درس های ریاضی و فیزیک بیشتر باشد و همچنین بتوانند با آشنایی اولیه با رایانه ، نرم افزار های مختلف فنی مهندسی را در طول تحصیل یاد بگیرند . بازار کار این رشته ها اغلب در کارخانه ها ، محیط های پژوهشی و شرکت های فنی مهندسی می باشد.
رشته های مانند : مهندسی برق – مهندسی مکانیک – مهندسی عمران – مهندسی معماری – مهندسی شیمی – مهندسی رباتیک – مهندسی سیستم – علوم کامپیوتر – مهندسی هوا و فضا – مهندسی اپتیک و لیزر – مدیریت – حسابداری – مدیریت و کمیسر دریایی – تعمیر ونگهداری هواپیما – مهندسی شهرسازی
مهندسی برق
دیباچه:
یکی از بهترین تعریفهایی که از مهندسی برق شده است، این است که محور اصلی فعالیتهای مهندسی برق، تبدیل یک سیگنال به سیگنال دیگر است. که البته این سیگنال ممکن است شکل موج ولتاژ یا شکل موج جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد.برای مثال وقتی ما با تلفن صحبت میکنیم در مرحله اول به دستگاهی به نام میکروفون نیاز داریم که صحبتهای ما را تبدیل به سیگنالهای الکتریکی کند تا این سیگنال در خطوط تلفن منتقل گردد. سپس در طرف دیگر به دستگاهی نیاز داریم که سیگنالهای رسیده را به سیگنالهای صوتی تبدیل کند تا فرد مقابل بتواند صدای ما را بشنود و مکالمه تلفنی برقرار گردد.رشته مهندسی برق در مقطع کارشناسی دارای ۴ گرایش الکترونیک، مخابرات، کنترل و قدرت است.
گرایش الکترونیک:
گرایش الکترونیک به دو زیربخش عمده تقسیم میشود. بخش اول میکروالکترونیک است که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک، طراحی و ساخت قطعات از سادهترین تا پیچیدهترین آنها است و بخش دوم نیز مدار و سیستم نامیده میشود و هدف آن طراحی و ساخت سیستمها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان میکروالکترونیک میباشد.برای مثال یک سیستم گیرنده رادیو نمونهای از کنار هم قرار دادن قطعات مختلف الکترونیکی برای دریافت موج ارسال شده از سوی فرستنده به گیرنده است؛ یعنی یک سیستم فرستنده و گیرنده برای کار، هم به قطعات الکترونیکی و هم به سیستمهای متشکل از قطعات الکترونیکی نیاز دارد. و این شامل بسیاری از دستگاههای الکتریکی از جمله سیستم پمپ مصنوعی تأمین کننده ضربان قلب، سیستم رله و حفاظت در یک نیروگاه برق و یا سیستم هدایت اتوماتیک یک هواپیما میشود.
دروس مشترک در گرایشهای مختلف مهندسی برق:
ریاضی، معادلات دیفرانسیل، برنامهسازی کامپیوتر، محاسبات عددی، فیزیک، کارگاه عمومی، کارگاه برق، زبان تخصصی، نقشهکشی صنعتی، ریاضی مهندسی، مدارهای الکتریکی، اندازهگیری الکتریکی، الکترومغناطیس، الکترونیک، ماشینهای الکتریکی، مدارهای منطقی، تجزیه و تحلیل سیستمها، سیستمهای کنترل خطی، بررسی سیستمهای قدرت، مخابرات، پروژه کارشناسی، کارآموزی.
دروس تخصصی گرایش الکترونیک: فیزیک مدرن، فیزیک الکترونیک، الکترونیک صنعتی، تکنیک پالس، معماری کامپیوتر، میکروپروسسور، مدارهای مخابراتی، پروژه آزمایشگاه الکترونیک.(بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است.)
گرایش مخابرات:
مخابرات از دو گرایش میدان و سیستم تشکیل میشود. که در گرایش میدان، دانشجویان با مفاهیم میدانهای مغناطیسی، امواج، ماکروویو، آنتن و … آشنا میشوند تا بتوانند مناسبترین وسیله را برای انتقال موجی از نقطهای به نقطه دیگر پیدا کنند. برای مثال اگر بخواهیم سیگنالی را از یک ایستگاه تلویزیونی به گیرندگان تلویزیونی منتقل کنیم ابتدا باید این سیگنال را از طریق آنتنهای خاص به صورت امواج منتشر ساخته و سپس در طرف گیرنده نیز آنتنهای خانگی باید بتوانند این امواج را از فضا دریافت کنند تا از طریق دستگاه تلویزیون این امواج به امواج صوت و تصویر تبدیل شود. قابل ذکر است تمامی این ارسال و انتقال امواج، در حوزه گرایش میدان قرار میگیرد. در گرایش سیستم نیز دانشجویان فرا میگیرند که چگونه سیگنالها را از شکلی به شکل دیگر تبدیل کنند. برای مثال در همان سیستم تلویزیونی برای انتقال سیگنالی از اتاق تولید به آنتن، احتیاج به دستگاه فرستنده است که این دستگاه ترکیبی از قطعات الکترونیک بوده و به شیوهای طراحی شده است که میتواند سیگنال تولید شده در آن محیط را به صورتی درآورد که به وسیله آنتنهای فرستنده قابل ارسال باشد. از سوی دیگر در منازل نیز دستگاه تلویزیون یا رادیو شامل انواع سیستمهای مخابراتی است که این سیستم سینگالهای دریافتی از آنتن را تبدیل به سینگال صوت و تصویر میکند. همچنین یکی از فعالیتهای عمده مهندسی مخابرات گرایش سیستم، طراحی فیلترهای مختلفی است که میتوانند امواج مزاحم شامل نویز یا پارازیت را از امواج اصلی تشخیص دهند و آنها را حذف کنند و تنها امواج اصلی را از آنتن دریافت نمایند.
دروس تخصصی گرایش مخابرات: الکترونیک (تخصصی)، مدارهای مخابراتی، مخابرات ، فیلترها و سنتز مدارها، میدانها و امواج، آنتن، مایکروویو، سیستمهای انتقال ، اصول میکروکامپیوتر. (بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است.)
گرایش کنترل:
هدف این علم، کنترل خروجیهای یک سیستم بر مبنای ورودیهای آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم است. علم کنترل فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمیگیرد بلکه در شاخههای دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی کاربرد دارد. برای مثال در یک کارخانه نورد برای آنکه بتوان قطعات آهنی را به شکل مورد نظر درآورد، لازم است که دو قطعه اصلی نورد که توسط موتورهای الکتریکی چرخانده میشوند، دارای چرخش یکسانی باشند واین یکسانی در چرخش نیاز به سیستم کنترل بسیار دقیقی دارد که یک مهندس برق گرایش کنترل میتواند این کار را با طراحی یک مدار الکتریکی انجام دهد. در کل هدف مهندسی کنترل، طراحی سیستمی است که بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند. خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید، یکی دیگر از فعالیتهای مهندسی کنترل است.
دروس تخصصی گرایش کنترل: الکترونیک صنعتی، اصول میکروکامپیوترها، ترمودینامیک، سیستمهای کنترل دیجیتال و غیرخطی، جبر خطی، سیستمهای کنترل پیشرفته، مبانی تحقیق در عملیات، مکانیک سیالات، ابزار دقیق. (بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است).
گرایش قدرت:
هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاهها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکههای شهری و در نهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانجات است. بنابراین یک مهندس قدرت باید به روشهای مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستمهای توزیع آشنا باشد. دانشجویان این رشته در شاخه تولید با انواع نیروگاههای آبی، گازی، سیکل ترکیبی و … آشنا میشوند. در بخش انتقال و توزیع نیز روشهای مختلف انتقال برق اعم از کابلهای هوایی و زیرزمینی را مطالعه میکنند. یکی دیگر از شاخههای قدرت، ماشینهای الکتریکی است.
دروس تخصصی گرایش قدرت: ماشینهای الکتریکی تخصصی، حفاظت و رله، تأسیسات، تولید و نیروگاه، عایق و فشار قوی، ماشینهای مخصوص.
تواناییهای لازم:
مهندسی برق نیز مانند مابقی رشتههای مهندسی بر مفاهیم فیزیکی و اصول ریاضیات استوار است و هرچه دانشجویان بهتر این مفاهیم را درک کنند، میتوانند مهندس بهتری باشند. دانشجوی برق باید ذهنی خلاق و تحلیلگر داشته باشد. همچنین به کار با وسایل برقی علاقه داشته باشد. موقعیت شغلی در ایران :
امروزه با توسعه صنایع کوچک و بزرگ در کشور، فرصتهای شغلی زیادی برای مهندسین برق فراهم شده است و اگر میبینیم که با این وجود بعضی از فارغالتحصیلان این رشته بیکار هستند، به دلیل این است که این افراد یا فقط در تهران دنبال کار میگردند یا در دوران تحصیل به جای یادگیری عمیق دروس و کسب تواناییهای لازم، تنها واحدهای درسی خود را گذراندهاند. برای مثال کارشناسان و متخصصان انرژی در کشور معتقدند که با توجه به نیاز فزاینده به انرژی در جهان کنونی و همچنین نرخ رشد انرژی الکتریکی در کشور، سالانه باید حدود ۱۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید کشور افزوده شود بیشک چنین کاری نیاز به احداث نیروگاههای جدید و در نتیجه جذب فارغالتحصیلان متخصص برق و قدرت دارد. فرصتهای شغلی یک مهندس کنترل نیز بسیار گسترده است چون در هر جا که یک مجموعه عظیمی از صنعت مهندسی مثل کارخانه سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و .. وجود داشته باشد، حضور یک مهندس کنترل ضروری است. و بالاخره یک مهندس خابرات یا الکترونیک میتواند جذب وزارتخانههای ارتباطات و فناوری اطلاعات ، صنایع، دفاع و سازمانهای مختلف خصوصی و دولتی شود.
مهندسی مکانیک
دیباچه:
مکانیک؛ یعنی تعمیر خودرو و مهندس مکانیک؛ یعنی فردی با دستهای آلوده به بنزین یا روغن ماشین! چنین دیدگاهی را میتوانید در بین تعداد قابل توجهی از عامه مردم و حتی داوطلبان آزمون سراسری بیابید، در حالی که رشته مهندسی مکانیک به جز یک درس تک واحدی، تقریباً هیچ ارتباطی با شغل مکانیکی ماشین ندارد. البته دانشجویان در این رشته با اصول طراحی و طرز کار مکانیزمهای مختلف به کار رفته در اتومبیل به طور اصولی و پایهای آشنا میشوند اما به تعمیر خودرو نمیپردازند. در حقیقت رشته مکانیک بخشی از علم فیزیک است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و به تبع آن ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها میپردازد و میکوشد تا با توجه به نتایج بررسیهای خود، طرحی نو در زمینه فن شناسی وضعیت ارائه دهد و در راه پیشرفت انسان گامی به جلو بردارد.این رشته را شاید بتوان از نقطه نظر تنوع موضوعات تحت پوشش، جامعترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده تمامی علوم و فنونی است که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشینآلات و به کارگیری مواد مختلف درساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستمهای مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط میباشد.به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدلسازی و شبیهسازی، طراحی و تهیه نقشهها، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین آلات و تأسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر تواناییهای مهندسین مکانیک انجام میگیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایشهای “طراحی جامدات” ، “حرارت و سیالات” ، “ساخت و تولید” و “مهندسی دریا” است.
گرایش حرارت و سیالات:
در گرایش حرارت و سیالات، عوامل مؤثر بر خواص مختلف حرکت سیال بخصوص سیال داغ مطالعه میشود و اثر عبور سیال بر محیط، مانند نیروهایی که در نتیجه عبور خود در محل ایجاد میکند یا طولهای ناشی از افزایش یا کاهش دما در اعضای مختلف یک دستگاه، بررسی میشود. به عبارت دیگر دانشجویان این گرایش در زمینه تهویه مطبوع، دستگاههای آب و فاضلاب و گرمکننده ساختمانها مطالعه میکنند و درباره طراحی نیروگاهه
مهندسی عمران
دیباچه:
هنگامی که وارد یک شهر میشوید، در نگاه اول چه میبینید؟ساختمانها؟ راهها؟ پلها؟ فرودگاه و پایانههای مسافربری؟ همه اینها و هرآنچه که مربوط به عمران و نوسازی میشود، در حیطه فعالیت یک مهندس عمران قرار دارد. به عبارت دیگر مهندسی عمران بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران کشور است؛ یعنی هر چیزی که به آبادی یک کشور باز میگردد، مانند سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دکلهای مخابرات، ساختمانهای مقاوم در مقابل زلزله، سیل و آتش، نیروگاههای برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار میگیرد. زیرا در تمام زمینههای عمرانی در آغاز به یک مهندس کارآمد نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبههای فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند. چون اقتصادی بودن یک اصل در مهندسی عمران است. این رشته در سطح کارشناسی دارای دو گرایش عمران ـ عمران و عمران ـ نقشهبرداری است.
گرایش عمران ـ عمران:
دانشجوی مهندسی عمران ـ عمران مسائل مربوط به سازه، خاک و پی، راه و ترابری و هیدرولیک را مطالعه میکند؛ یعنی از یک سو به طراحی و نحوه ساخت اسکلت ساختمانها و سایر بناهای فنی مثل پل، فرودگاه و تونل پرداخته و از سوی دیگر به مطالعه رفتار زمین بناهای فنی میپردازد تا براساس نوع خاک زمین مورد نظر، شکل و شالوده سازهای را که قرار است ساخته شود، طراحی کند. همچنین مهندس گرایش عمران به برنامهریزی حمل و نقل بین شهری و درون شهری، طراحی راهها از نظر هندسی، زیرسازی و روسازی پرداخته و اطلاعات عمومی خوبی نیز در مورد هیدرولیک به دست میآورد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایشهای مختلف مهندسی عمران:
ریاضیات عمومی، فیزیک عمومی، برنامهنویسی کامپیوتر، آمار و احتمالات مهندسی، محاسبات عددی، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، مکانیک خاک، زمینشناسی مهندسی، متره و برآورد پروژه.
دروس تخصصی گرایش عمران:
تکنولوژی بتن، تحلیل سازه، بارگذاری، مهندسی پی، سازههای بتنی، سازههای فولادی، روشهای اجرایی ساختمان، مکانیک سیالات، هیدرولیک، هیدرولوژی مهندسی، رسم فنی و نقشهکشی ساختمان، نقشهبرداری و عملیات، مهندسی آب و فاضلاب، بناهای آبی، اصول و مبانی معماری و شهرسازی، پروژه سازههای فولادی، روشهای خرابی ساختمان، راهسازی و پروژه، روسازی، مهندسی ترابری، راهآهن، مهندسی ترافیک.(بسیاری از درسهای این گرایش همراه با آزمایشگاه است.)
گرایش عمران ـ نقشهبرداری:
هنگامی که مکان ساخت یک سازه تعیین میشود، اولین کار نقشهبرداری است. تا پستی بلندیها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و براساس آن، مکان خاکبرداری، میزان خاکبرداری و نحوه خاکبرداری تعیین گردد و در نهایت سطح مناسب برای پیسازی سازه مورد نظر آماده شود. به عبارت دیگر نقشهبرداری علم و فن پردازش، تجزیه و تحلیل، تفسیر و نمایش اطلاعات مکانی به منظور اجرای بهینه پروژههای عمرانی است. گرایش نقشهبرداری با جغرافیا و سنجش از راه دور، ارتباط نزدیکی دارد. در ضمن چون نقشهبرداری بیشتر برای سازههای بزرگ خارج از شهر مثل سیلوها، پلها، تونلها و سدها کاربرد دارد، کارهای میدانی و صحرایی این رشته بسیار زیاد است و بخش نقشهبرداری زیرزمینی آن نیز کار نسبتاً خشنی میباشد.
دروس تخصصی گرایش نقشهبرداری:
راهسازی، ریاضیات مهندسی، هندسه دیفرانسیل، نقشهبرداری و عملیات، نقشهبرداری ژئودتیک، فتوگرامتری، تئوری خطا، نقشهبرداری مسیر، نقشهبرداری زیرزمینی، هیدروگرافی، کارتوگرافی، ژئودزی، میکروژئودزی و نقشهبرداری صنعتی، ژئودزی ماهوارهای، نجوم.
گرایش عمران ـ آب:
میگویند در آیندهای نه چندان دور، دستیابی به منابع آبی جدید برای کشورهای منطقه خاورمیانه که یکی از مناطق خشک یا نیمهخشک جهان است؛ نیازی ضروری میشود و حتی جنگ آینده خاورمیانه بر سر آب خواهد بود. کشور ما نیز که در همین منطقه واقع شده است، کشوری خشک و نیمه خشک است. چرا که میانگین بارندگی در ایران حدود یک سوم میانگین بارندگی در جهان است و این یعنی آن که ما باید از هر قطره آب موجود در کشورمان، حداکثر استفاده را کرده و از هدر رفتن آن جلوگیری کنیم. در این میان مهندسین عمران ـ آب با ساخت سدها، تصفیهخانهها، تونلهای انتقال آب و شبکههای توزیع آب در همین راستا گام برمیدارند. برای مثال در ساخت یک سد، بررسی پستی و بلندیهای منطقه که سد در آن ساخته میشود و تعیین مقدار بتن مورد نیاز برای ساختن سد به گرایش نقشهبرداری مربوط میشود. همچنین تعیین مکان ساخت سد و طراحی حجم مخزن سد و سرریزها و کارهای آماری مربوط به بارندگی و جمعآوری آب به گرایش مهندسی عمران ـ آب برمیگردد و بالاخره ساخت خود سد به گرایش عمران ـ عمران ارتباط پیدا میکند.
دروس تخصصی گرایش عمران ـ آب:
تکنولوژی، تحلیل سازه، بارگذاری، مهندسی پی، سازههای بتنی، سازههای فولادی، روشهای اجرایی ساختمان، مکانیک سیالات، هیدرولیک، هیدرولوژی مهندسی، رسم فنی و نقشهکشی ساختمان، نقشهبرداری و عمیات اجرایی، مهندسی آب و فاضلاب و بناهای آبی، شیمی عمومی، هواشناسی، مهندسی سیستم، ماشینهای آبی و ایستگاههای پمپاژ ، شیمی میکروبیولوژی آب، فرآیند تصفیه، مقدمهای بر بهداشت محیط. (بسیاری از درسهای این گرایش همراه با آزمایشگاه است.)
تواناییهای لازم :
متخصص عمران در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از جمله کارگران، تکنسینها و مهندسین رشتههای دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباط خوبی برقرار کند. همچنین باید آمادگی کار در کارگاههای داخل و خارج شهر را داشته باشد. عدهای نیز جذب بـُعد نظری و آزمایشگاهی مهندسی میشوند که این عده نیز باید آمادگی کارهای محاسباتی، دفتری و آزمایشگاهی را داشته باشند. کارهایی که به ریاضیات قوی و صبر و حوصله بسیار نیاز دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
اصولاً مهندس عمران شانس کاری زیادی دارد چون در طراحی و ساخت بسیاری از کارهای عمرانی مانند راهها، پلها، سدها، سازههای دریایی برای سکوهای نفتی، آشیانههای هواپیما و خانههای مسکونی مقاوم در مقابل زلزله، مهندسین عمران حضوری فعال دارند. متخصصانی که یا در دفترهای مشاوره به طراحی پروژههای فوق میپردازند یا مجری کارهای عمرانی مذکور بوده و به کیفیت اجرای آنها نظارت دارند. فارغالتحصیلان نقشهبرداری نیز علاوه بر موارد یاد شده در هدایت و کنترل اجرای خطوط انتقال آب، برق، گاز، احداث مترو، نصب وماشینآلات و تجهیزات فنی دقیق و حساس، هدایت و تعیین وضعیت انواع وسایل نقلیه نظامی و غیرنظامی هوائی، دریایی و زمینی نقش مهم و مؤثری دارند. البته باید توجه داشت که هر دانشجوی مهندسی عمران نمیتواند فرصتهای شغلی خوبی داشته باشد. بلکه باید در دوران تحصیل به دنبال یادگرفتن باشد نه این که تنها واحدهای دانشگاهی را پاس کند و یا حتی به فکر یک معدل خوب دانشگاهی باشد. چون شرکتهای عمرانی خصوصی و دولتی به دنبال یک نیروی کارآمد هستند نه یک شاگرد اول دانشگاه
مهندسی معماری
دیباچه:
خاموش باش و آرام قدم بردار تا جذبه آسمانی محراب، صلابت ستونها و منارهها و ظرافت کنگرهها تمامی وجودت را تسخیر کند. به دقت نگاه کن و بگذار نوری که از پس شیشههای رنگین به داخل میتابد همه رنگ و تلألؤ خود را میهمان چشمهایت کند تا تو ببینی که چگونه زمین و آسمان به هم پیوند میخورند و سپس گلها و اسلیمیها در یک بهار همیشگی سر بر میآورند.اینجا کجاست؟اینجا مسجد امام، هشت بهشت،گنبد قابوس، ارگ بم، سلطانیه یا هر بنای دیگری است که شاهکار هنر معماری ایرانیان است. هنری که پر از ابتکار، زیبایی، اصالت، الهام و احترام به طبیعت است و به گرمی موسیقی و به شیرینی شعر فارسی است. نه! اشتباه نکن! معماری تنها هنر ساختن بناهای آجری و گنبدهای دوار نیست که بگوئیم عمر آن در هزاره سوم میلادی به پایان رسیده است بلکه برای ساخت آسمان خراشها، برجها و مجتمعهای امروز، بیش از حیاطهای پر باغچه دیروز به معماران هنرمند و کارآمد نیاز داریم و از همین رو رشته معماری یکی از رشتههای مهم دانشگاهی است که امروزه در دانشکدههای فنی یا هنری دنیا تدریس میشود. این رشته دارای دو جنبه هنری و فنی است. در این میان درسهای طراحی، زیباشناسی و نحوه زیباکردن حجمها، نماها وپلانها به هنر بر میگردد و دروسی مثل سازههای بتنی و فلزی، مقاومت مصالح، ایستایی، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی به جنبه فنی این رشته مربوط میشود. در این رشته دروس هنری اهمیت بیشتری داشته و دروس علمی و فنی در راستای دروس هنری است. برای مثال یک معمار در طراحی خانه باید فضای آرامشبخشی را ایجاد کند تا باعث اضطراب، خستگی و دلتنگی نگردد. کاری که بیش از رعایت اصول فیزیکی مثل نور و صوت، نیاز به آشنایی با اصول زیباییشناسی دارد.
تواناییهای لازم :
معماری بیش از آنکه علم و تکنیک باشد، ذوق و سلیقه و استعداد است و معمار کسی است که طرحهای فردیاش با نقاشی و مجسمهسازی رقابت کند و در واقع بتواند مجسمهای کاربردی بسازد. دانشجوی این رشته علاوه بر توانمندی در طراحی و قدرت تجسم و خلاقیت، لازم است که در درس ریاضی بخصوص در هندسه قوی باشد چون برای آموزش فن و تکنیک معماری باید دروسی مثل هندسه کاربردی، هندسه مناظر و مرایا و ریاضیات و آمار را مطالعه کرد.
موقعیت شغلی در ایران :
با توجه به این که در سطح کارشناسی به جنبههای فنی معماری توجه بیشتری میشود، در نتیجه فارغالتحصیل این رشته میتواند به ساختمان سازی (طراحی فنی ساختمانهای مختلف) بپردازد اما فارغالتحصیل کارشناسی ارشد چون جنبههای هنری معماری را آموزش دیده است ، بیشتر به هنر معماری میپردازد. مهندس معمار علاوه بر طراحی بناها میتواند به طراحی و ساخت ماکت و طراحی معماری داخلی بپردازد یا به عنوان ناظر ساخت فعالیت کند. در ضمن فارغالتحصیل معماری آمادگی کار در رشتههای مرتبط با معماری مثل طراحی صحنه یا طراحی صنعتی را نیز دارد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
هندسه کاربردی، کارگاه مصالح و ساخت، درک و بیان محیط، بیان معماری، هندسه مناظر و مرایا، ریاضیات و آمار، انسان، طبیعت، معماری، مقدمات طراحی معماری.
دروس اصلی :
مبانی نظری معماری، آشنایی با معماری جهان، برداشت از بناهای تاریخی، آشنایی با معماری معاصر، نقشهبرداری، تنظیم شرایط محیطی، تأسیسات الکتریکی (نور و صدا)، تأسیسات مکانیکی، مقاومت مصالح و سازههای فلزی، سازههای بتنی، ایستایی، متره و برآورد، مدیریت و تشکیلات کارگاه، مصالح ساختمانی، ساختمان، روستا، طرح معماری.
دروس تخصصی:
آشنایی با مبانی برنامهریزی کالبدی، تحلیل فضاهای شهری، آشنایی با مرمت ابنیه، طرح معماری، طراحی فنی، طرح نهایی
مهندسی شیمی
دیباچه:
آیا تصور میکنید که مهندسی شیمی؛ یعنی حفظ فرمولهای ریز و درشت و کار در آزمایشگاههای شیمی؟ آیا فکر میکنید که دانشجویان این رشته باید شیفته علم شیمی باشند؟ اصلاً هیچ فکر کردهاید که چرا فقط داوطلبان گروه ریاضی و فنی میتوانند وارد این رشته شوند؟ آیا میدانید که مهندسی شیمی زائیده ضرورت و نیاز صنعت مکانیک، الکترونیک و عمران است؟ برای مثال به مرور زمان صنعت به مهندس مکانیکی احتیاج پیدا کرد که از تحولات و فرآیندهای شیمیایی اطلاع داشته باشد و بتواند دستگاههایی را طراحی کند که در آنها فرآیندهای شیمیایی اتفاق میافتد.در نتیجه شروع به تربیت مهندسین مکانیکی کرد که بیش از معمول تحصیل کردگان این رشته از علم شیمی مطلع باشند. و این دسته از متخصصان، همان مهندسین شیمی هستند.این رشته با ۹ گرایش صنایع غذایی، صنایع شیمیایی معدنی، صنایع گاز، صنایع پتروشیمی، صنایع پلیمر، صنایع پالایش، طراحی فرآیندهای صنایع نفت، بهرهبرداری از منابع نفت و شیمیایی سلولزی؛ یکی از رشتههای گسترده دانشگاهی است. البته در دوره کارشناسی هر یک از گرایشهای فوق، تنها ۱۲ یا ۱۳ واحد تخصصی دارند و بیشتر واحدهایشان مشترک است. گرایش صنایع شیمیایی معدنی اکتشاف و استخراج مواد معدنی به رشته معدن باز میگردد، اما فرآوردههای مواد معدنی در حیطه مهندسی شیمی گرایش شیمیایی معدنی قرار دارد. هر کارخانه تولید مواد غیرآلی مثل سیمان، گچ، شیشه نسوز و دیرگداز دارای یک فرآیند است؛ یعنی از زمانی که مواد اولیه وارد کارخانه میشود تا زمانی که محصول خارج میگردد، فرآیندی روی آن انجام میگیرد که طراحی این فرآیند برعهده مهندس شیمی صنایع شیمیایی معدنی است. همچنین تولید هر ماده معدنی مثل کودهای شیمیایی معدنی، حشرهکشها، نمکها، رنگهای معدنی و حتی لعاب روی کاشیها در حیطه کار مهندس شیمی این گرایش قرار دارد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایشهای مختلف مهندسی شیمی :
ریاضیات عمومی، شیمی عمومی، فیزیک، معادلات دیفرانسیل، ترمودینامیک، موازنه انرژی و مواد، ریاضیات مهندسی، نقشهکشی صنعتی، برنامهنویسی و شناخت کامپیوتر، شیمی آلی، استاتیک و مقاومت مصالح، مکانیک سیالات، انتقال حرارت، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، انتقال جرم، عملیات واحد ، کنترل فرآیندها، طرح و اقتصاد مهندسی، کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی، کارگاه، پروژه یا طراحی پروژه. (بسیاری از دروس این رشته همراه با آزمایشگاه است.)
دروس تخصصی گرایش صنایع شیمیایی معدنی :
مهندسی احتراق، صنایع شیمیایی معدنی، عملیات واحد صنعتی مکانیکی.
گرایش صنایع پتروشیمی :
وظیفه مهندسی پتروشیمی، طراحی دستگاهها و فرآیند تولید مواد مختلف از جمله کودهای شیمیایی، شویندهها، فرآوردههای پلیمری (مواد اولیه پلاستیکها، لاستیکها و الیاف مصنوعی) و مواد شیمیایی (اسیدها، حلالها) از نفت و برشهای نفتی است. دروس تخصصی دانشجویان این رشته بیشتر در مورد کاتالیزورهای صنعتی است که در رآکتورها به کار میرود.
دروس تخصصی گرایش صنایع پتروشیمی :
فرآیندهای پتروشیمی، مقدمات و پالایش، مبانی و تکنولوژی پلیمر
گرایش صنایع گاز :
عمق چاهی که برای استخراج گاز زده میشود، قطر لولهای که گاز را از چاه به پالایشگاه یا از پالایشگاه به شبکههای شهری منتقل میکند، نحوه انتقال گاز از چاه به پالایشگاه، نحوه گرفتن گازCO2 از این ماده (برای جلوگیری از خورده شدن لولهها)، نحوه شیرین کردن گاز ترش ( گاز اولیهای که از چاه استخراج میشود و قابل مصارف شهری و … نیست) همه در حیطه فعالیت یک مهندس شیمی گرایش گاز قرار دارد.
دروس تخصصی گرایش صنایع گاز :
انتقال و توزیع گاز، فرآیند گاز، مهندسی احتراق
گرایش صنایع پلیمر:
این گرایش تا سال ۱۳۶۲ یکی از گرایشهای مهندسی شیمی بود، اما در حال حاضر به عنوان یک رشته مستقل با دو گرایش صنایع پلیمری و تکنولوژی و علوم رنگ در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ارائه میشود. البته هنوز در تعداد محدودی از دانشگاههای کشور، مهندسی پلیمر یکی از گرایشهای مهندسی شیمی است و دانشجویان این گرایش نهایتاً در یکی از زمینههای پلیمر مثل فرایند شکلدهی پلیمر یا طراحی واحدهای صنعتی تولید پلیمر تبحر پیدا میکنند.
گرایش شیمیایی سلولزی :
یک مهندس شیمی گرایش شیمیایی سلولزی در زمینه تبدیل چوب به کاغذ تخصص دارد. به همین دلیل نیز محل تحصیل دانشجویان این رشته در دانشکده فنی پردیس ۳ واقع در استان گیلان ـ رضوانشهر (چوکا) میباشد. قسمت عمده چوب از سلولز تشکیل شده است. همچنین ضایعات کشاورزی مثل پوست برنج، سبوس برنج و ضایعات برگ درختان دارای مقادیر قابل توجهی سلولز است که این ضایعات در بسیاری از نقاط به عنوان یک عنصر مزاحم سوزانده شده و باعث آلودگی محیط زیست میشود. اما امروزه در کشورهای دیگر از همین ضایعات برای تولید یک نوع سوخت به نام “اتانول” که در ترکیب با بنزین، سوخت بسیار خوبی است؛ استفاده میشود. و در این فرآیند مهندسین شیمیایی سلولزی نقش بسیار مهمی را برعهده دارند.
گرایش صنایع غذایی :
یکی از کاربردهای مهندسی شیمی در تولید مواد غذایی و بخشهای صنایع غذایی مانند میکروبیولوژی غذا، شیمی غذا و کنترل کیفی صنایع غذایی است. برای مثال در سوپرمارکتها و فروشگاهها، مواد غذایی بیشتر به حالت کنسرو وجود دارد که تهیه این کنسروها با حفظ اصول ایمنی و بهداشتی نیاز به یکسری محاسبات دارد که این محاسبات توسط یک مهندس شیمی صنایع غذایی انجام میگیرد. همچنین طراحی دستگاههایی که فرآیند خشک کردن را انجام میدهند مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه میشود و طراحی دستگاههای استریلیزه، پاستوریزه و منجمدکننده برعهده متخصصین همین رشته است.
دروس تخصصی گرایش صنایع غذایی :
میکروبیولوژی عمومی، شیمی مواد غذایی، میکروبیولوژی مواد غذایی، صنایع غذایی، بیوشیمی مواد غذایی، تغذیه وبهداشت
گرایش پالایش :
گرایش پالایش به طراحی پالایشگاهها باز میگردد. یعنی دانشجوی این گرایش، شیوه طراحی دستگاههایی مثل برجهای تقطیر، دستگاههای جداکننده مایعات از مایعات و گازها از مایعات را میآموزد؛ دستگاههایی که مشتقات ئیدروکربنی مثل بنزین و گازوئیل و مواد سنگینتر مثل قیر و شویندهها را از نفت خام جدا ساخته و به دست میآورد.
دروس تخصصی گرایش پالایش :
مهندسی احتراق، مهندسی پالایش، فرآیندهای پالایش
گرایش بهرهبرداری از منابع نفت :
مهندس بهرهبرداری از منابع نفت مهندسی است که راهها و روشهای بهرهبرداری بهینه از مخازن نفت را ارائه میدهد. در واقع یک مهندس بهرهبرداری از نفت با توجه به نوع مخزن نفت تعیین میکند که به یاری کدام یک از روشهای موجود؛ تزریق گاز، تزریق آب، تزریق مواد پلیمری یا ازدیاد حرارت میتوان نفت را راحتتر و مقرون به صرفهتر بهرهبرداری کرد. امروزه اکثر مخازن نفت کشور ما دچار افت فشار شدهاند. به همین دلیل نفت به صورت طبیعی به سطح زمین نمیرسد و در نتیجه حضور مهندسین بهرهبرداری از منابع نفت، یک ضرورت اجتنابناپذیر است.
دروس تخصصی گرایش بهرهبرداری از منابع نفت :
مهندسی مخازن هیدروکربوری، ازدیاد برداشت، حفاری و تولید، شبیهسازی مخازن نفتی، خواص ترمودینامیکی سیالات نفتی.
گرایش طراحی فرآیندهای صنایع نفت:
فرآیند یعنی عملکرد یا روش و طریقی که بتوان به یاری آن مادهای را از حالتی به حالت دیگر تغییر شکل داد و منظور از مهندس طراحی فرآیندهای صنایع نفت یعنی فردی که روش این تغییر و تحول را طراحی کند. چون برای تبدیل یک ماده از حالت اولیه به حالتی خاص لازم است که دستگاههایی طراحی شده و محاسباتی انجام بگیرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت. طراحی صنایعی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به نفت خام یا فرآوردههای پالایشگاه یا صنایع پتروشیمی است به مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندها مربوط میشود. یک مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندهای صنایع نفت، واکنشهای خاصی را از شیمیستها میگیرد و با توجه به شرایط محیطی، اقتصادی و … بهترین روش تولید مواد شیمیایی و خالصسازی آنها را پیدا کرده و پیاده میکند.
دروس تخصصی گرایش طراحی فرآیندهای نفت :
فرآیندهای پالایش نفت و گاز، طراحی برج و مبدل، تعیین مشخصات دستگاهها، سیستمهای اندازهگیری.
تواناییهای لازم :
رشته مهندسی شیمی برخلاف تصور عامه مردم بیش از آن که در ارتباط با علم شیمی باشد همچون رشتههای مهندسی دیگر در ارتباط با علم ریاضی است. به همین دلیل یک دانشجوی مهندسی شیمی در درجه اول باید در درس ریاضی قوی باشد و دو درس فیزیک و شیمی در مراحل بعدی قرار دارد. شاید جالب باشد که بدانید، دانشجویان مهندسی شیمی نسبت به دانشجویان رشتههای مهندسی دیگر، تنها ۹ واحد بیشتر شیمی میخوانند. در مقابل، ریاضی در این رشته بسیار اهمیت دارد چون یک مهندس شیمی برای طراحی رآکتور، برج و مبدل نیاز به دانش ریاضی دارد.همچنین دانشجوی این رشته باید دقت نظر زیادی داشته باشد زیرا در مهندسی شیمی علاوه بر آزمایشهایی در مقیاس بزرگ، آزمایشهایی در مقیاس کوچک نیز وجود دارد. برای مثال در شیمی تجزیه، بعضی از آزمایشها در حد میلیونیم “P.P.M” است بدون شک در چنین آزمایشی اگر یک صدم گرم نیز اشتباه بشود، خطا افزایش پیدا کرده و آزمایش به هم میریزد.
موقعیت شغلی در ایران :
هرکارخانه تولیدی اعم از کوچک یا بزرگ نیاز به یک مهندس شیمی دارد. چون تقریباً تمام فرایندهای نوین از مواد شیمیایی استفاده میکنند. کشور ما نیز به عنوان یک کشور نفتخیز برای استخراج، پالایش، انتقال نفت و همچنین برای تبدیل نفت به فرآوردههای شیمیایی که دارای ارزش افزوده بسیار زیادی هستند، نیاز به مهندسین شیمی دارد. فعالیت در دو بخش مهم صنعت یعنی طراحی رآکتورها و طراحی دستگاههایی که به جداسازی مواد میپردازند نیز تنها منحصر به مهندسین شیمی میشود. علاوه بر صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، همه کارخانهها از جمله کارخانههای سیمان، سرامیک، صنایع غذایی و حتی نیروگاهها به مهندس شیمی نیاز دارند. فارغالتحصیل مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی نیز بطور اختصاصی میتواند در کارخانههای تولید مواد غذایی یا داروسازی فعالیت کند
مهندسی رباتیک
دیباچه:
امروزه کاربرد رباتیک و اتوماسیون درکارخانهها به عنوان یکی از محورهای اساسی توسعه صنعتی است. رباتها به ویژه در محیطهای خطرناک نظیر فضا، عمق زمین، ته دریا، محیطهای شیمیایی و دارای رادیواکتیو، نقش مؤثری در پیشبرد علم وتکنولوژی دارند. از همینرو رشته مهندسی رباتیک با بهرهگیری از امکانات و تواناییهای مجموعههای برق و مکانیک دانشگاهها تأسیس شده است.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس اصلی:
زبان تخصصی، الکترومغناطیس، ریاضی مهندسی، کارگاه برق، کارگاه جوشکاری و ورقکاری، کارگاه ماشینابزار و ابزارسازی، نقشهکشی صنعتی، استاتیک، مقاومت مصالح، طراحی اجزاء، دینامیک، دینامیک ماشین، مکانیک سیالات، مدارهای الکتریکی، ماشینهای الکتریکی مستقیم و متناوب، مدارها منطقی، تجزیه و تحلیل سیستمها، سیستمهای کنترل خطی، پروژه کارشناسی، کارآموزی، ریاضی، معادلات دیفرانسیل، برنامهسازی کامپیوتر، محاسبات عددی، فیزیک.
دروس تخصصی:
طراحی مکانیزمها، الکترونیک قدرت و محرکهها، رباتیک، اصول میکروکامپیوترها، ارتعاشات مکانیکی، آزمایشگاه ربات، سنسورهای ربات، کنترل ربات، سیستمهای محرکه، مدارهای وابسته، کنترل فازی، شبکههای عصبی، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر، اندازهگیری الکتریکی، یاتاقان و روغنکاری، آزمایشگاه ارتعاشات و دینامیک ماشین، علم مواد، کنترل مدرن. (بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است
مهندسی سیستم
دیباچه:
۴۸۰سال قبل از میلاد وقتی ارتش خشایارشاه با هزاران تیرانداز و کماندار بسیار ماهر به یونان حمله کرد، هیچکس فکر نمیکرد ارتش ایران که در جنگ ترموپیل بر یونانیها پیروز شده و مصریان و قوم آشور را شکست داده بود، در سالامین با شکست مواجه شود. دلیل این امر در آن زمان آن بود که ارتش ایران با همه عظمت و قدرتش و در اختیار داشتن سربازان ماهر، از انضباط کافی برخوردار نبود و به خوبی ارتش کوچک یونان ساماندهی نشده بود.در واقع حتی ۲۵۰۰ سال پیش نیز سازماندهی و برنامهریزی حرف اول را در جنگ میزد. این مسأله امروزه که جنگ پیچیدهتر و ابزارآلات جنگی پیشرفتهتر شده است، اهمیت بیشتری دارد و بدون شک ارتش هیچ کشوری نمیتواند بدون ساماندهی و برنامهریزی لازم، امنیت مرزهای کشور را تضمین کند؛ کاری که نیازبه اطلاعاتی جامع و دانش گسترده در زمینههای مختلف دارد. رشته مهندسی سیستم که در دانشگاه افسری امام علی(ع) وابسته به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ارائه میشود برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در همین زمینه میباشد. متخصصاناین رشته مسائلی از قبیل برنامهریزی، سازماندهی، کنترل و هماهنگی فعالیتها را در راستای استفاده بهینه و مؤثر از منابع انسانی، تجهیزات و تکنولوژی فرا میگیرند و در نهایت به عنوان فرمانده رستههای مختلف به کار گمارده میشوند؛ یعنی فرمانده یا رئیس بخش کامپیوتر، بخش الکترونیک، بخش موشکی، بخش وسایل و تجهیزات پیشرفته پرنده میشوند. چرا که امروزه نحوه مبارزه با قدیم تفاوت کرده است و مخابرات، الکترونیک، لیزر، ماهواره و کنترل سیستمها حرف اول را در مبارزه میزنند و طبیعی است که رهبران و فرماندهان ارتش ما نیز باید به تکنولوژی روز مجهز شوند. رشته مهندسی سیستم در راستای همین هدف طراحی شده است؛ یعنی فارغالتحصیلان این رشته در نهایت در رستههای رزمی شامل رسته پیاده، رسته توپخانه و موشکها، رسته زرهی و رستهمهندسیرزمیفرمانده میشوند.
تواناییهایلازم:
دانشجوی رشته مهندسی سیستم باید در دروس ریاضی و فیزیک قوی باشد تا بتواند فرماندهی رستههای مختلف نظامی را بر عهده گرفته و به خوبی انجام وظیفه کند. برای مثال فرمانده توپخانه باید از دانش ریاضی خوبی بهرهمند باشد تا بتواند محاسبات پیچیده ریاضی و معادلات بالستیکی را انجام دهد. گفتنی است که دانشجویان رشته مهندسی سیستم تنها از میان داوطلبان مرد مسلمان (شیعه یا سنی) گروه آموزشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی انتخاب میشوند. این افراد باید رشته مهندسی سیستم را در یکی از اولویتهای ۱ تا ۳۰ فرم انتخاب رشته تحصیلی خود انتخاب کنند. در غیر اینصورت کد رشته مذکور که بعد از اولویت سیام انتخاب شده باشد، حذف خواهد شد. همچنین این افراد علاوه بر موفقیت در آزمون سراسری باید در معاینات پزشکی این دانشگاه پذیرفته شوند؛ یعنی قد آنها باید حداقل ۱۷۰ سانتیمتر و دید آنها ۸ از ۱۰ باشد و ناراحتی قلبی، مغزی، ضایعه عضوی، کور رنگی و در کل آزردگیهای جسمی و روحی نداشته باشند. و در نهایت باید در مصاحبه عقیدتی و حفاظتی این دانشگاه که به صورت کتبی و حضوری برگزار میشود و در آن از اطلاعات عمومی اسلامی، مسائل سیاسی و اجتماعی، میزان پایبندی به اسلام و علاقهمندی به شغل نظامیگری سؤال میشود، پذیرفته شوند.
موقعیت شغلی در ایران :
یکی از مهمترین دغدغههای هر جوانی، پیدا کردن موقعیت شغلی مناسب است این مسأله حتی برای قشر تحصیل کرده جامعه نیز مطرح میباشد از همین رو ورود به رشتهای که آینده شغلی آن تضمین شده باشد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. رشته مهندسی سیستم یکی از همین رشتهها است. زیرا دانشجویان آن با درجه ستوان دومی فارغالتحصیل میشوند و به استخدام ارتش جمهوری اسلامی ایران درمیآیند و با گذراندن دورههای حین خدمت به ترتیب سلسله مراتب فرماندهی را طی میکنند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
ریاضی عمومی ، ریاضی مهندسی، معادلات دیفرانسیل، فیزیک ، مبانی رایانه و آشنایی با سیستم عامل ، شیمی عمومی، روانشناسی عمومی، مبانی جامعهشناسی، اقتصاد عمومی.
دروساصلی :
مبانی مهندسی برق، استاتیک و مقاومت مصالح ، تحقیق در عملیات ، مهمات و شیمی مواد منفجره، مهندسی ماشین، آمار و احتمالات، اصول حسابداری و هزینهیابی، رایانه و برنامهنویسی، حقوق اساسی ، مدیریت منابع انسانی، اصول مدیریت و سازمان، رفتار سازمانی، روش تحقیق، تئوری و آنالیز تصمیمگیری.
دروستخصصی:
مهندسی سلاح و بالستیک، سیستمهای صف و ستاد، تجزیه و تحلیل سیستمها، استحکامات و مهندسی رزمی، اصول نگهداری و تعمیرات ، طرح سیستمهای اطلاعاتی و کنترل مدیریت ، نقشه خوانی ، نقشهبرداری، اصول و قواعد اساسی رزم، جغرافیای نظامی ایران و کشورهای همجوار، زبان تخصصی ، پروژه، کارآموزی
علوم کامپیوتر
دیباچه:
علوم کامپیوتر پل ارتباطی دانش کامپیوتر و ریاضی است و مهمترین هدف آن دستیابی به بهترین الگوریتمهای موجود (روشهای حل مسأله) در کمترین زمان و با کمترین خطا و بیشترین دقت است. به عبارت دیگر هدف این رشته تربیت گروهی متخصص کامپیوتر است که با دید ریاضیتر و منطقیتر به حل مسائل مطرح شده در علوم کامپیوتر یا ریاضی بپردازند. این رشته در مقطع کارشناسی دارای ۴ گرایش محاسبات علمی، نظریه الگوریتمها، سختافزار و سیستمهای اطلاعاتی است. که دروس گرایش محاسبات علمی در زمینه برنامهریزی خطی، غیرخطی، آنالیز عددی و نرمافزار در ریاضی است؛ یعنی در این گرایش کاربرد ریاضیات در کامپیوتر مطالعه میشود.گرایش نظریه الگوریتمها به بررسی راههای مختلف حل مسئله به یاری روشهای بهینهتر، سریعتر و بهتر میپردازد. به عبارت دیگر هدف این گرایش پیادهسازی و بهینه کردن الگوریتم است.در گرایش سختافزار نیز معماری یا ساختار کامپیوتر مطالعه میشود و گرایش سیستمهای اطلاعاتی نیز به مدیریت پروژههای نرمافزاری و سیستمهای اطلاعاتی میپردازد. گفتنی است که تفاوت این رشته با مهندسی کامپیوتر گرایش نرمافزار در این است که رشته علوم کامپیوتر برخلاف مهندسی کامپیوتر فاقد دروس آزمایشگاهی و کارگاهی است و بیشتر جنبه تحقیقات نظری دارد.
تواناییهای لازم :
تسلط و علاقه به ریاضیات شرط اول موفقیت در رشته علوم کامپیوتر است و دانشجوی این رشته باید بتواند با استدلال ریاضی با مسائل برخورد نماید. در ضمن باید اطلاعات عمومی خوبی داشته و حتی پس از فارغالتحصیلی به مطالعه و تحقیق پشت نکند چون در طی تحصیل تنها اطلاعات پایهای و کلی را فرا میگیرد و برای حضور در بازار کار باید خود تلاش کند و اهل مطالعه و تحقیق باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
موقعیتهای شغلی فارغالتحصیل علوم کامپیوتر شباهت بسیاری با مهندسی کامپیوتر گرایش نرمافزار دارد اما در کل نقش فارغالتحصیل این رشته به عنوان مدیر و هماهنگ کننده بسیار مهم و قابل توجه است. فردی که مسؤول انتخاب راهحل مسائل و حل آنها همچنین تقسیم الگوریتمها در بین مهندسین نرمافزار و در انتها جمع کردن قسمتهای توزیع شده میباشد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس اصلی و تخصصی مشترک در گرایشهای مختلف علوم کامپیوتر:
ریاضی عمومی، فیزیک پایه، آمار و احتمال، اصول کامپیوتر، اصول سیستمهای کامپیوتری، جبر خطی عددی، ریاضیات گسسته، آنالیز عددی، ساختمان دادهها و الگوریتمها، نظریه اتوماتا و زبانها، کامپایلر، نظریه محاسبات، اصول طراحی نرمافزار، منطق، ذخیره و بازیابی اطلاعات، پایگاه دادهها، اصول سیستمهای عامل، شبیهسازی کامپیوتری، زبانهای برنامهسازی، اصول مدیریت، مبانی اقتصاد.
دروس تخصصی گرایش محاسبات علمی :
برنامهریزی خطی، برنامهریزی غیرخطی، نرمافزار ریاضی، آنالیز عددی، طراحی هندسی کامپیوتری.
دروس تخصصی گرایش نظریه الگوریتمها :
برنامهریزی پویا، نظریه گراف، بهینهسازی ترکیبی و آنالیز شبکهها، نظریه کدگذاری، سیستمهای صفی و مدلهای کارآیی.
دروس تخصصی گرایش سختافزار :
مدارهای منطقی، معماری کامپیوتر، ریزپردازنده
دروس تخصصی گرایش سیستمهای اطلاعاتی :
تحلیل و طراحی سیستمهای اطلاعاتی، متدولوژی ساخت سیستمهای اطلاعاتی، مدیریت پروژههای نرمافزاری، سیستمهای اطلاعاتی مدیریت
مهندسی هوا فضا
دیباچه:
بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری که رشته مهندسی هوا فضا را انتخاب میکنند، اطلاع صحیحی نسبت به این رشته ندارند و آن را با خلبانی یا نجوم اشتباه میگیرند. در حالی که هدف این رشته آماده کردن مهندسی است که بتواند در زمینه طراحی، ساخت و آزمایش هواپیما فعالیت کند. در واقع کار مهندس هوا فضا قبل از بیرون آمدن هواپیما از کارخانه است و او در مورد چگونگی به پرواز درآوردن یک هواپیما آموزش نمیبیند. به عبارت دیگر مهندسی هوا فضا مجموعهای از علوم و تواناییهای علمی و عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها، بالگردها، گلایدرها، موشکها و ماهوارهها است. این رشته بر چهار پایه آئرودینامیک ، جلوبرندگی ، مکانیک پرواز و سازههای هوافضایی استوار است.که در این میان آئرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده میپردازد و مهندس هوافضا با فراگیری این علم به تحلیل جریانهای پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیکی امکان بررسی پایداری و طراحی سازه را فراهم میکند. “جلوبرندگی” به مطالعه و بررسی سیستمهای جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی، توربینی، راکتها و نحوه تولید نیروی رانش در آنها میپردازد. “مکانیک پرواز” به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیکی، هندسی و وزنی میپردازد در واقع علم مکانیک پرواز از “عملکرد” تشکیل میشود و “عملکرد” به بررسی بُرد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعتهای مختلف و پایداری و کنترل وسایل پرنده میپردازد و در نهایت “سازههای هوافضایی” به مطالعه و بررسی سازههای هواپیما و دیگر وسایل پرنده میپردازد و هدف آن طراحی سازههایی است که علاوه بر استحکام کافی در برابر بارهای آئرودینامیکی و سایر بارهای استاتیکی وارد بر وسایل پرنده ، حداقل وزن را نیز داشته باشند.
تواناییهای لازم :
زیربنای این رشته ریاضیات است و همچنین فیزیک و شیمی تا حدودی لازم میباشد و بیشتر دروس این رشته به زبان انگلیسی است. مهندسی هوا فضا یک رشته فنی است و عموماً کسانی که وارد رشتههای فنی میشوند، باید آمادگی کار در کارخانجات را داشته باشند و همچنین باید افرادی قوی و دارای پشتکار باشند.
موقعیت شغلی در ایران :
مهندسین هوا فضا میتوانند در صنایع و مؤسسات تحقیقاتی هواپیمایی، موشکی و ماهواره فعالیت کنند. همچنین در کلیه مؤسسات و سازمانهایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده میکنند، به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری فعالیت نمایند. از سوی دیگر چون سازه اتومبیل و کشتی مشترکات زیادی با سازه یک هواپیما دارد و توربینهای گاز یک نیروگاه یا ایستگاه پمپگاز همانند یک موتور جت تحلیل و طراحی میگردد، یک مهندس هوا فضا علاوه بر شرکتهای هوایی در نیروگاهها، صنایع نفت و گاز و صنایع خوردوسازی فرصتهای شغلی خوبی دارد. علاوه بر ساخت هواپیما فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در فرودگاهها در قسمت تعمیر و نگهداری هواپیما و همچنین در صنایع دفاع روی طراحی موشک و جنگافزارها فعالیت کنند یا میتوانند روی آئرودینامیک خودروها، سازههای خودروسازی و تولید توربینهای بخار برای تولید برق کار کنند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس اصلی:
نقشهکشی ، استاتیک، مقدمهای بر مهندسی هوا فضا، مکانیک سیالات، ریاضی مهندسی، دینامیک، ترمودینامیک ، مبانی برق ، ارتعاشات، مقاومت مصالح، کنترل اتوماتیک، علم مواد، انتقال حرارت، آزمایشگاه موتور انتقال.
دروس تخصصی:
آیرودینامیک ، مکانیک پرواز ، آزمایشگاه آیرودینامیک ، طراحی هواپیما ، تحلیل سازهها، اصول جلوبرندگی، زبان تخصصی، طراحی سازههای هوایی ، پروژه.(بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است
مهندسی اپتیک و لیزر
دیباچه:
رشته مهندسی اپتیک و لیزر مهندسی اپتیک ولیزر: اپتیک شاخه ای از علم فیزیک است که به مطالعه رفتار و خواص نور مرئی، مادون قرمز و فرابنفش می پردازد و دربسیاری از علوم (ستاره شناسی، مهندسی، پزشکی، عکاسی و…)کاربرد دارد.لیزر نیز به دلیل خواص متمایزش نقش بسیار مهمی در افزایش تولیدات صنعتی، گسترش ارتباطات و […]
رشته مهندسی اپتیک و لیزر
مهندسی اپتیک ولیزر: اپتیک شاخه ای از علم فیزیک است که به مطالعه رفتار و خواص نور مرئی، مادون قرمز و فرابنفش می پردازد و دربسیاری از علوم (ستاره شناسی، مهندسی، پزشکی، عکاسی و…)کاربرد دارد.لیزر نیز به دلیل خواص متمایزش نقش بسیار مهمی در افزایش تولیدات صنعتی، گسترش ارتباطات و پیشرفت صنعت چاپ و پزشکی دارد.در رشته مهندسی اپتیک و لیزر دانشجویان با انواع لیزر و اپتیک و کاربردهای آنها، اسپکتروسکوپی لیزری(اندازه گیری طول موج و فرکانس)، فن آوری ساخت قطعات اپتیکی و…آشنا می شوند و قادر به طراحی و ساخت تجهیزات اپتیکی و لیزری مورد نیاز در زمینه های مختلف باشند. دانش اپتیک و لیزر پیشرفتهای فراوانی در دهههای اخیر داشته است.با توجه به آینده درخشان و کاربردهای روزافزون آن، تربیت کادر متخصص که آشنا به زیر بناهای نظری و مسلط به مبانی عملی باشند، لازم به نظر میرسد.
دوره کارشناسی مهندسی اپتیک و لیزر به منظور آموزش مبانی علمی اپتیک و کاربرد آن در تجهیزات اپتیکی، اپتوالکترونیکی و لیزری تدوین شده است.در فن آوری پیشرفته و بویژه در صنایع دفاعی، تولید، انتشار و بکارگیری نور، آشکارسازی آن در نواحی مختلف بینایی و برهمکنش نور باماده مسائل مهم به شمار میآیند.
در این راستا به متخصصینی که بتوانند همکاری لازم را در طراحی و محاسبات ساخت و نگهداری تجهیزات اپتیکی، اپتوالکترونیکی و لیزری بعهده گیرند، به شدت احساس میشود.
صنعت و بازار کار رشته مهندسی اپتیک و لیزر
در سال های اخیر و همزمان با رشد جهانی کاربردهای لیزر رشته اپتیک و لیزر نیز شاهد بازار کار مناسبی بوده است که به نمونه هایی از آن اشاره می کنیم
۱.بیمارستان ها و مراکز درمانی مجهز
۲.صنایع نظامی (بخش های متعدد)
۳. سازمان انرژی اتمی
۴.مراکز تحقیقاتی وزارت بهداشت
۵.مراکز تحقیقاتی صنعتی کارخانه های بزرگ بازارکار: طراحی، نگهداری و تعمیر سیستمها و تجهیزات اپتیکی، لیزری و اپتوالکترونیکی.امور تحقیقاتی و اجرای طرحهای کاربرد لیزر در حوزه های علمی، صنعتی (مانند جوشکاری، ساخت دستگاههای فاصله یاب و…)، نظامی و پزشکی(مانند لیزر درمانی)، مخابرات نوری و…
برنامه درس های رشته مهندسی اپتیک و لیزر
واحدها: معادلات دیفرانسیل، لیزرهای حالت جامد، منابع تغذیه لیزر، مکانیک کوانتومی مواد و قطعات اپتیکی، لیزر، اپتیک هندسی، اپتیک موجی، تکنیک خلا، اصول طراحی دستگاههای اپتیکی، شناخت سیستم های اپتومکانیکی و…
ردیف نام دروس تخصصی
۱ آزمایشگاه اپتیک موجی۲ آزمایشگاه اپتیک هندسی۳ آزمایشگاه الکترونیک ۱۴ آزمایشگاه الکترونیک ۲۵ آزمایشگاه تکنیک خلاء۶ آزمایشگاه شیمی عمومی۷ آزمایشگاه طراحی رایانهای لایه نازک۸ آزمایشگاه فیزیک ۱۹ آزمایشگاه فیزیک ۲۱۰ آزمایشگاه لیزر ۱۱۱ آزمایشگاه لیزر ۲۱۲ آزمایشگاه منابع تغذیه لیزر۱۳ آمار و احتمال در اپتیک۱۴ اپتوالکترونیک۱۵ اپتیک غیرخطی ۱۱۶ اپتیک فوریه۱۷ اپتیک لایههای نازک۱۸ اپتیک موجی۱۹ اپتیک هندسی۲۰ اسپکتروسکوپی لیزری۲۱ اصول طراحی دستگاههای اپتیکی۲۲ الکترومغناطیس ۱۲۳ الکترومغناطیس ۲۲۴ الکترونیک ۱۲۵ الکترونیک ۲۲۶ انقلاب اسلامی و ریشههای ان۲۷ ایمنی لیزر۲۸ پردازش نوری علائم و تصاویر۲۹ پروژه۳۰ تاریخ اسلام۳۱ تداخل سنجی۳۲ تربیت بدنی ۲۳۳ تکنیک خلاء۳۴ چشمهها و آشکارسازها۳۵ روشهای ریاضی در اپتیک۳۶ ریاضی عمومی ۱۳۷ ریاضی عمومی ۲۳۸ ریاضی مهندسی۳۹ زبان تخصصی۴۰ زبان خارجی۴۱ شناخت سیستمهای اپتومکانیکی۴۲ شیمی عمومی ۱۴۳ طراحی و ساخت لایههای نازک اپتیکی۴۴ فارسی۴۵ فنآوری ساخت قطعات اپتیکی۴۶ فیزیک ۱۴۷ فیزیک ۲۴۸ فیزیک قطعات نیمه رسانا۴۹ فیزیک مدرن۵۰ فیزیک و فنآوری مادون قرمز۵۱ لیزر ۱۵۲ لیزر ۲۵۳ لیزرهای حالت جامد۵۴ لیزرهای قدرت۵۵ لیزرهای گازی۵۶ متون اسلامی۵۷ محاسبات عددی۵۸ مدارهای مجتمع نوری۵۹ معادلات دیفرانسیل۶۰ معارف اسلامی ۲۶۱ منابع تغذیه لیزر ۱۶۲ موج۶۳ مکانیک کوانتومی مواد و قطعات اپتیکی۶۴ نقشه کشی صنعتی ۱۶۵ کارآموزی۶۶ کاربرد رایانه در اپتیک و لیزر۶۷ کارگاه طرحی رایانهای دستگاههای اپتیکی۶۸ کنترل کیفیت در فنآوری اپتیکی
مدیریت
دیباچه:
چگونه میتوان معضل بیکاری را حل نمود؟ با مسأله سوءاستفاده مالی و فساد اداری چه باید کرد؟ چرا کارکنان سازمانها، گرفتار دلسردی، یأس و افسردگی میشوند؟ چرا در تعدادی از سازمانهای ما از امکانات موجود به خوبی استفاده نمیشود؟بسیاری از متخصصان علوم گوناگون، به ویژه صاحبنظران علوم انسانی درپاسخ به این سؤالها میگویند که کلید معمای مشکلات سازمانهای هر جامعه “مدیریت ” است. چون تأمین نیازهای فنی، خدماتی، درمانی و تفریحی جامعه، بدون وجود مدیران لایق که بالاترین کارآیی و بهرهوری را داشته باشند، امکانپذیر نیست. به همین دلیل هر جامعهای برای فایق آمدن بر مشکلات سازمانی خود، قبل از هر چیز باید به مسأله آموزش صحیح و موثر مدیریت توجهی بنیادی داشته باشد. تخصصی که در بیشتر دانشگاههای معتبر علوم انسانی جهان، تحت عنوان رشته مدیریت آموزش داده میشود. رشته مدیریت در کشور ما دارای شاخههای متعددی است که از آن جمله میتوان به مدیریت بازرگانی، صنعتی، دولتی، جهانگردی ، بیمه، بیمهاکو، امور گمرکی و امور بانکی اشاره کرد و همچنین از شاخههای تخصصیتری مثل مدیریت کمیسریای دریایی یا اداره امور بیمارستانها نام برد.
گرایش مدیریت بازرگانی:
یک دانشجوی مدیریت بازرگانی به عنوان یک مدیر تجاری تحصیلکرده، میتواند امور تجاری را تفکیک و اداره کند و به یاری قدرت خلاقه خویش در ایجاد بازار جدید، ارائه خدمات متنوع و تازه، ابداع روشهای جدید در عرضه و توزیع، کارآفرین باشد. فارغالتحصیل مدیریت بازرگانی باید بتواند برای کالاهای موجود، بازار جدیدی پیدا کند یا روشهای مطلوب توزیع را در سیستم دولتی طراحی نماید، چون امروزه یکی از بزرگترین مشکلات کشور ما، رساندن محصولات کشاورزی مثل برنج، چای و مرکبات به بازار و به دست مصرفکننده است.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایشهای مختلف مدیریت :
اصول حسابداری، ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت ، آمار و کاربرد آن در مدیریت ، کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت ، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، روش تحقیق در مدیریت، مبانی سازمان و مدیریت، تحقیق در عملیات، مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، حقوق اساسی، مبانی مدیریت اسلامی، سیستمهای اطلاعاتی در مدیریت.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت بازرگانی:
مدیریت استراتژیک ، حقوق بازرگانی، حسابرسی، مدیریت تولید، مدیریت مالی، توسعه اقتصادی و برنامهریزی ، روانشناسی کار، حسابداری صنعتی، بازاریابی و مدیریت بازار، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، سازمانهای پولی و مالی بینالمللی ، بازرگانی بینالمللی ، بازاریابی بینالملل، پول و ارز و بانکداری، سیاست پولی و مالی، سیستمهای خرید و انبارداری توزیع، حقوق بازرگانی بینالملل، تحقیقات بازاریابی، روابط صنعتی، سمینار در مسایل مالی، سمینار در مسایل بازاریابی، بهرهوری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان.
گرایش مدیریت صنعتی:
یکی از علل عدم موفقیت صنایع ما این است که اکثر مسؤولین واحدهای صنعتی؛ فارغالتحصیل مدیریتصنعتی نیستند. حضور یک کارشناس مدیریت صنعتی که مسؤولیت نیروی انسانی را بر عهده بگیرد، در هر واحد صنعتی ضروری است تا بتواند با استفاده از دانش خویش؛ مشارکت، مهارت و انگیزه نیروی انسانی واحد صنعتی مورد نظر را افزایش دهد. مدیریت صنعتی دارای سه بعد اصلی فنی و تکنیکی، مالی و رفتاری و اجتماعی است. در رشته مهندسی صنایع دانشجویان بیشتر به مطالعه بعد فنی و تکنیکی صنایع میپردازند اما رشته مدیریت صنعتی به دو بعد مالی و رفتاری صنایع تأکید بیشتری دارد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت صنعتی:
مدیریت مالی، روانشناسی صنعتی، حسابداری صنعتی، بازاریابی و مدیریت بازار ، کنترل کیفیت آماری، سیستمهای خرید و انبارداری و توزیع، تحقیق در عملیات، کنترل پروژه ، طرحریزی و تعمیرات و نگهداری، کارسنجی و روشسنجی، مدیریت کارخانه، حفاظت صنعتی، بررسی اقتصادی طرحهای صنعتی، روابط صنعتی، فنون تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، بازاریابی بینالمللی، بهرهوری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان، پروژه.
گرایش مدیریت دولتی:
هدف رشته مدیریت دولتی، تربیت مدیران شایستهای است که بتوانند وظایف پنجگانه محوله را به نحو احسن در سازمانها و تشکیلات دولتی کشور انجام دهند. این وظایف عبارتند از:
۱ـ برنامهریزی و اجرای آن. ۲ـ سازماندهی یا تقسیم وظایف بین کارکنان یک سازمان به نحوی که با تقسیم کار بتواند مهارت پرسنل خود را در پرداختن به کارهای جزئی افزایش دهد. ۳ـ عملیات امور استخدامی یا کارگزینی کارکنان جدید. ۴ـ هدایت و راهبری. ۵ ـ نظارت و کنترل.برای مثال چون در یک بخش دولتی، رقابت وجود ندارد؛ کارکنان تمایل به افزایش ارتقای خدمات ندارند و این وظیفه مدیریت است که بتواند در چارچوب قوانین و مقررات دولتی، با خلاقیت و نوآوری خویش، کارآیی و بهرهوری کارکنان را افزایش دهد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت دولتی:
روانشناسی سیاسی، جامعهشناسیسازمانها، توسعه اقتصادی و برنامهریزی، مدیریت تحول سازمانی، حسابداری دولتی، مالیه عمومی و تنظیم خطمشی مالی، فراگرد تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت سازمانهای محلی و شهرداریها، مبانی مدیریت دولتی، مدیریت تطبیقی ، مدیریت توسعه، مدیریت تعاونیها، تصمیمگیری و تعیین خطمشی، سیر اندیشههای سیاسی و تحول نهادهای اداری، مباحث ویژه مدیریت دولتی، حقوق اداری، سازماندهی و اصلاح تشکیلات و روشها، روابط کار در سازمان.
گرایش مدیریت جهانگردی:
کشور ایران ۱۶۴۸۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و هرگوشهاش دارای جلوه و لطفی تازه، رمز و رازی دیگر و زیبایی و صلابتی دو چندان است. اما با وجود این همه جلوه و جذابیت، تنها سهم اندکی از صنعت سودآور جهانگردی را به خود اختصاص داده است. نتیجه یک نظرخواهی که از خبرنگاران خارجی به عمل آمده است، نشان میدهد که بسیاری از آنها بر این اعتقادند که مدیریت ضعیف یکی از عوامل رکود صنعت جهانگردی در کشور ما است. چون لازمه توسعه و تقویت صنعت جهانگردی، اطلاع از زمینههای اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی و فرهنگی کشور است تا بتوان امکانات موجود و همچنین مسائل و مشکلاتی که در راه توسعه این صنعت وجود دارد، شناسایی کرد و سپس براساس تحقیقات موجود، یک برنامهریزی دقیق و عملی داشت. کاری که تنها به یاری مدیران کارآمد و متخصص در صنعت جهانگردی امکانپذیر است؛ تخصصی که در شاخه مدیریت جهانگردی آموزش داده میشود. یعنی متخصص این رشته در نهایت باید بداند که چه نوع جهانگردی را جذب کند؟ چگونه جذب کند؟ و چگونه بازارهای جهانگردی جدیدی برای جذب توریست ایجاد نماید؟
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت جهانگردی:
تاریخ و فرهنگ ایران، شناخت روحیات ملل، قوانین و مقررات حقوقی جهانگردی، مبانی مردم شناسی جهانگردی، مدیریت بازاریابی و تبلیغات جهانگردی، اقتصاد جهانگردی، شناخت صنایع دستی ایران ، نقشهخوانی و آشنایی با نقشه، جغرافیای جهانگردی ایران، شناخت صنعت جهانگردی ، گذراندن اوقات فراغت، آداب سفر در اسلام، تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی در ایران، باستانشناسی ایران ، هنر و معماری ایران، آشنایی با موزههای ایران، امور مسافرت و صدور بلیط، فن راهنمایی، برنامهریزی توسعه جهانگردی ، مطالعات تطبیقی سیاستهای جهانگردی، فرهنگ عامه، زبان انگلیسی مکاتبات تخصصی، زبان انگلیسی مکالمه، آشنایی با سازمانهای دولتی ایران، نقش جهانگردی در بسط روابط بینالملل و گسترش منابع اقتصادی کشور، کارآموزی، اصول حسابداری، ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت، آمار و کاربرد آن در مدیریت، کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، روش تحقیق در مدیریت، مبانی سازمان و مدیریت، تحقیق در عملیات، مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، حقوق اساسی، مبانی مدیریت اسلامی، مبانی سازمان و دیریت، سیستمهای اطلاعاتی در مدیریت.
گرایش مدیریت بیمه
بیمه یکی از شاخصهای توسعه در کشورهای پیشرفته است، چون هر سرمایهداری که بخواهد در کشوری سرمایهگذاری کند، باید اطمینان داشته باشد که در صورت بروز هرگونه حادثه یا خطری، سرمایه وی مصون خواهد بود. از همینرو در کشورهای پیشرفته از بیمه به عنوان صنعت بیمه یاد میکنند. به این معنی که همزمان با توسعه صنعت، بیمه نیز توسعه خواهد یافت و همچنین بر این اعتقادند که هر فردی نمیتواند وارد این صنعت شود بلکه باید متخصص و دانشآموخته این صنعت باشد. در کشور ما نیز دانشجوی مدیریت بیمه، نحوه اداره سازمانهای بیمه و چگونگی رفتار با بیمهگذارها را فرا میگیرد تا بتواند آنها را به بیمهگذاری ترغیب و تشویق کند. همچنین دانشجوی این گرایش درباره انواع فعالیتهای بیمه مثل بیمه عمر، ماشین، خدمات درمانی و غیره اطلاعات لازم را کسب کرده و چگونگی فعالیت دراین زمینهها را براساس پایه و مبانی مدیریتی فرا میگیرد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت بیمه:
حسابداری صنعتی، اصول مدیریت بازرگانی، روانشناسی عمومی، جامعهشناسی، توسعه اقتصادی ، حسابرسی ، پول و ارز و بانکداری، حقوق تجارت ، حقوق مدنی، اصول بیمه، بیمه اموال، بیمه اشخاص، حسابداری شرکتهای بیمه ، مدیریت ریسک و بیمه ، بیمه اتکایی، حقوق بیمه، بازاریابی و مدیریت بازار، متون بیمه انگلیسی.
گرایش مدیریت بیمه اکو :
بیمه اکو یک دانشکده تخصصی است که در ایران ایجاد شده است و دانشجویان خود را از بین علاقهمندان کشورهای عضو پیمان منطقهای اکو انتخاب میکند. در این گرایش موضوعات مختلف مدیریتی، اقتصادی، حقوقی، حسابداری و تجاری آموزش داده میشود و دانشجویان درباره نقش بیمه در ایجاد امنیت سرمایهگذاری و امنیت اقتصادی و رفاهی جامعه مطالعه میکنند. گفتنی است تفاوت این گرایش با مدیریت بیمه در آن است که تمامی دروس گرایش مدیریت بیمه اکو به زبان انگلیسی است و از همین رو این دانشکده در مرحله اول ده برابر ظرفیت، دانشجو میپذیرد و سپس از بین داوطلبان افرادی که تسلط بیشتری به زبان انگلیسی دارند، انتخاب میکند. همچنین در این گرایش به قوانین حقوق بینالملل و تجارت بینالملل توجه بیشتری میشود.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت بیمه اکو:
Sociology ، Principles OF Psychology ، Principles OF economics ، Principles OF management ، Callege Algebra ، Applied Mathematics ، Accounting ، Principles of Law، Introduction To Insurance ، Introduction To Computer Sci، Research Methodology ، Micro ECO Analysis ، Macro ECO Analysis، Mathematical Statistics and Probability ، Principles of Insurance ، Operation Research ، Public Finance ، Organizational Behaviour ، Money and Banking ، Management of Human Resources ، Financial Management ، International Econ andrg ، Business Policy ، Legal Aspects of Ins ، Property and Pec. Ins ، Insurance of the Person ، Risk Management ، Marketing and its Ins. Applic، Fundumental of loss surveying /Adjusting ، Ins. Co. Administration and Mat ، Reinsurance ، Econ.DeveLopment and Planning ، System Analysis، Insurance Accounting ، Paperon Ins ، Engineering Ins ، Liability Ins، Maritime Law ، Maritime Hull and Aviation Insurance ، Math Basis of Life Ins ، Life Ins. Agency Org. and Mgt ، Group Life and Health Ins ، Life Ins. Apl and Underwriting .
گرایش مدیریت امور گمرکی:
گمرک در خدمت تجارت جهان است و گرایش مدیریت امور گمرکی نیز بخشی از مدیریت تجاری و بازرگانی است که در آن نحوه بررسی کالاهای وارداتی و صادراتی و نحوه تنظیم اظهار نامهها و چگونگی ایجاد تعرفههای مالیاتی آموزش داده میشود. همچنین دانشجویان میآموزند براساس سیاست اقتصادی کشور، کالاهای ممنوعه و غیرممنوعه را شناسایی کنند.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت امور گمرکی:
مالیه عمومی و خطمشی مالی دولتها، اصول بیمه ، حقوق و مقررات مدنی، حقوق تجارت، توسعه اقتصادی و برنامهریزی، حسابداری دولتی ، مسایل بانکی و اعتبارات اسنادی، مکاتبات بازرگانی به زبان انگلیسی، روشهای تحقیق و مأخذشناسی، اصول تنظیم و کنترل بودجه دولتی، قوانین و مقررات گمرکی ، شیمی کانیها و فلزات، شناخت الیاف نسجی و مصنوعات آنها، آشنایی با ماشینآلات و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، آشنایی با میراث فرهنگی، آثار هنری و عتیقهجات، مقررات عمومی صادرات و واردات سازمانها و کنوانسیونهای بینالمللی گمرکی، زبان انگلیسی تخصصی ، بازرگانی بینالملل ، امور مالی بینالملل، آشنایی با صنعت حمل و نقل، طبقهبندی کالا.
تواناییهای لازم :
قدرت رهبری، اعتماد به نفس، روابط اجتماعی خوب، توان تجزیه و تحلیل و قدرت بیان قوی از ویژگیهای لازم برای دانشجوی رشته مدیریت در تمامی گرایشها است. دانشجوی این رشته بخصوص در گرایشهای بازرگانی و صنعتی باید به مسائل تجاری و اقتصادی و محیط بازار علاقهمند بوده و در دروس ریاضی، زبان انگلیسی و ادبیات فارسی قوی باشد. همچنین دانشجوی رشته مدیریت بخصوص مدیریت صنعتی باید در دروس ریاضی و آمار قوی باشد. دانشجوی مدیریت جهانگردی نیز لازم است که به تاریخ و فرهنگ خود و به درس جغرافیا علاقهمند باشد و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار بوده و به یک زبان خارجی مثل انگلیسی، فرانسه یا عربی مسلط باشد تا بتواند با جهانگردان خارجی به راحتی ارتباط برقرار کند. این رشته از هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو میپذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
یک فارغالتحصیل رشته مدیریت نباید انتظار داشته باشد که از همان بدو امر به عنوان مدیر یک شرکت یا کارخانه مشغول به کار گردد. چون بخشی از مطالب و محتوای کلاسهای مدیریت باید به عنوان تجربه از محیط و سازمانهای جامعه گرفته شود. بنابراین فارغالتحصیل این رشته در ابتدا باید به عنوان یک کارشناس در ردههای پایینتر وارد بازار کار شده و سپس به مرور پلههای ترقی را طی کند. در کل فارغالتحصیل مدیریت دولتی میتواند در مؤسسات دولتی و عمومی و خدماتی مشغول به کار گردد. مدیریت بازرگانی میتواند در سازمانهای اقتصادی و بازرگانی فعالیت کند و مدیریت صنعتی برای کار در سازمانهای صنعتی و تولیدی مناسبتر است. به دلیل نیاز به نیروی کار متخصص در صنعت جهانگردی کشور نیز، تمامی دانشجویان گرایش مدیریت جهانگردی جذب بازار کار میشوند و میتوانند در دفاتر خدمات مسافرتی به عنوان مدیر فنی یا تورگردان و یا در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی مشغول به کار گردند. علاوه بر شرکتهای بیمه دولتی که به متخصصان رشته مدیریت نیاز دارند، شرکتهای بازرگانی و حمل و نقل که در ارتباط با تجارت بینالمللی هستند نیز فارغالتحصیلان گرایش مدیریت بیمه را جذب میکنند.
حسابداری
دیباچه:
یک چرتکه، یکی دو دفتر و یک قلم، ابزار کار آنها بوده است تا حساب دخل و خرج یک واحد اقتصادی را ثبت کنند و به وضعیت مالی آن سر و سامان ببخشند.این افراد در قدیم عنوانشان “میرزا” بود. بعدها “دفتردار” نام گرفتند و امروزه به نام “حسابدار” فعالیت میکنند. البته نسل جدید به جای چرتکه از ماشین حساب یا ماشینهای الکترونیکی استفاده میکنند و سرو کارشان با کامپیوتر است اما این پیشرفت، بیشتر شامل ابزار کار میشود نه نوع کار، چون آنها حسابداری را فنی “تجربی” میدانند که باید به روش استاد و شاگردی فرا گرفت و نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارد.حال سؤال اینجاست که اگر حسابداری نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارد، چرا از سال ۱۳۴۵ رشته حسابداری در آموزشگاه عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران و سپس در دانشگاه تهران دایر گردید و امروزه نیز در بسیاری از دانشگاههای دولتی و غیردولتی تدریس میشود؟ آیا میتوان گفت که حسابداری در مفهوم امروزین آن با دفترداری متفاوت است؟در پاسخ باید گفت که حسابداری یک “سیستم” است که در آن فرآیند جمعآوری، طبقهبندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارشهای مالی و صورتهای حسابداری در شکلها و مدلهای خاص انجام میگیرد. تا افراد ذینفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان یا برونسازمانی مثل بانکها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر یا مقامات مالیاتی بتوانند ازاین اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا که گزارشهای این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمیشود و بیشتر تراز حسابها میباشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمیتواند به راحتی بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود یا نمیداند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کند. از سوی دیگر یک حسابدار متخصص، در آینده میتواند مدیر مالی یک سازمان یا شرکت گردد؛ یعنی میتواند به مدیریت یک شرکت ایده بدهد که منابع موجودش را در چه راههایی سرمایهگذاری نماید تا استفاده بهینه کند یا اگر شرکت به منابع مالی جدید نیاز داشت یک مدیر مالی براساس دانش آکادمیک خود میتواند بگوید که از چه طریقی باید تأمین مالی کرد در حالی که مجموع این فعالیتها خارج از توانایی یک حسابدار تجربی است.
تواناییهای لازم :
رشته حسابداری از جمله رشتههایی است که از داوطلبان سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علومتجربی و علومانسانی دانشجو میپذیرد و در آزمون هر سه گروه نیز درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته مطرح است. در واقع داشتن شم ریاضی در رشته حسابداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. همچنین یک حسابدار باید بتواند به خوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید به ادبیات فارسی مسلط بوده و نگارش خوبی داشته باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید تحمل ساعتها کار در پشت یک میز و صندلی و سروکار داشتن با اعداد و ارقام را داشته و دقیق و منظم باشد تا در جمعبندی اعداد و ارقام دچار مشکل نگردد و در نهایت این که یک حسابدار برای موفقیت در این دنیای پر از رقابت و تغییر و تحول باید خلاق، مبتکر، صبور و منضبط باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
فرصتهای شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایینترین سطح تا بالاترین سطح را در بر میگیرد. به همین دلیل با این که در دانشگاههای مختلف کشور اعم از دولتی، غیرانتفاعی و آزاد، انشجویان بسیاری در رشته حسابداری تحصیل میکنند اما تعداد فارغالتحصیلان بیکار این رشته از بیشتر رشتهها کمتر است. چون از یک مؤسسه کوچک گرفته تا بزرگترین کارخانههای کشور حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
روانشناسی عمومی، جامعه شناسی، اصول علم اقتصاد، ریاضیات پایه، ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی، مبانی کاربرد کامپیوتر، پژوهش و عملیات، مدیریت تولید، حقوق بازرگانی، پول و ارز بانکداری ، مبانی سازمان مدیریت، توسعه اقتصادی، مالیه عمومی، روش تحقیق.
دروس اصلی و تخصصی:
اصول حسابداری، حسابداری میانه، حسابداری پیشرفته، حسابداری صنعتی، حسابرسی، حسابداری مالیاتی، اصول تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت مالی، مباحث جاری حسابداری ، متون حسابداری
مدیریت و کمیسر دریایی
دیباچه:
تهیه قطعات یدکی کشتی یا لوازم الکترونیکی و مکانیکی موجود در کشتی، سوخت کشتی و مواد غذایی برای کارکنان نیروی دریایی، تقسیمبندی و جا به جایی پرسنل نیروی دریایی، پیشبینی و ارائه طرحهای آموزش ضمن خدمت کارکنان نیروی دریایی و استخدام نیروی انسانی جدید بر عهده افسران کمیسر دریایی است. به همین دلیل فارغالتحصیلان این رشته باید درباره تخصصهای مختلف نیروی دریایی اطلاعات نسبتاً خوبی داشته باشند تا بتوانند جا به جایی پرسنل نیروی دریایی را به درستی انجام دهند و در تهیه قطعات یدکی دستگاههای مختلف دچار مشکل نشوند.
تواناییهای لازم :
تواناییهای لازم و موقعیت شغلی این رشته در بخش معرفی رشتههای دانشگاه علومدریایی امامخمینی ذکر شده است. گفتنی است این رشته از بین داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علومتجربی و علومانسانی دانشجو میپذیرد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه :
روانشناسی کار، حقوق اساسی ، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، اصول حسابداری، ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت، آمار و کاربرد آن در مدیریت ، کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت ، روش تحقیق در مدیریت ، توسعه اقتصادی و برنامهریزی ، مبانی مدیریت اسلامی و الگوهای آن .
دروس اصلی و تخصصی:
مبانی سازمان و مدیریت ، مدیریت رفتار سازمانی ، مدیریت منابع انسانی ، تحقیق در عملیات ، حسابداری صنعتی ، مدیریت تولید، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ، بازاریابی و مدیریت بازار، اصول ناوبری، اصول مهندسی دریایی، تدارکات در دریا، مدیریت پرسنلی در ارتش، اصول ترابری، مدیریت تدارکات در ساحل، حقوق دریایی ، اصول بیمه و بیمه دریایی، اقتصاد ترابری، مدیریت مالی در ارتش، حسابداری دولتی، سیستم خرید و انبارداری و توزیع، حقوق بازرگانی ، زبان تخصصی، کارآموزی
تعمیر ونگهداری هواپیما
دیباچه:
سال ۱۹۰۳ وقتی نخستین هواپیما توسط برادارن رایت به پرواز درآمد، مهمترین دغدغه آنها حفظ سلامت و ایمنی هواپیما و سرنشینان آن بود. امروز نیز پس از گذشت یک قرن در حالی که بشر به اعماق فضای خارج از جو زمین راه گشوده و به نرمی بر ماه فرود آمده است, سفینههای فضایی بدون سرنشین، سیارههای مریخ، زهره, زحل و … را عکسبرداری و مطالعه کردهاند و هواپیماها در کوتاهترین زمان اقیانوسها و قارههارا در مینوردند؛ هنوز مهمترین مسأله برای کارخانههای هواپیماسازی و شرکتهای هواپیمایی، پروازی ایمن و مطمئن است.امّا چگونه میتوان سلامت و ایمنی یک پرواز را تضمین کرد؟ یکی از مهمترین کارها در این زمینه، اطمینان از سلامت کامل بدنه، موتور و سیستمهای داخلی یک هواپیما است. کاری که توسط متخصصان تعمیر و نگهداری هواپیما انجام میگیرد.
دانشجویان رشته تعمیر و نگهداری هواپیما در چهار بخش، اطلاعات پایه را کسب میکنند که این چهار بخش عبارتند از:
الف) زبان انگلیسی، زیرا اکثر کتب درسی این رشته به زبان انگلیسی است.
ب) دانش عمومی و پایه، شامل:
فیزیک، مکانیک، ترمودینامیک و …
پ) دانش تخصصی، شامل:
آئرودینامیک، موتور جت، موتور پیستوله، بدنه هواپیما، سیستمهای آلات دقیق هواپیما (دانشجویان کارگاههای عملی این دروس را نیز میگذرانند.)ت) کارگاههای تخصصی که شامل دروس عملی درسهای تخصصی میشود.پس از پایان تحصیلات دانشگاهی نیز فارغالتحصیلان این رشته به هواپیمایی کشوری معرفی میشوند تا در آزمون نهایی موتور یا بدنه هواپیما شرکت کنند و در صورت موفقیت در این آزمون، به آنها مدرک پایه داده میشود که براساس این مدرک میتوانند در شرکتهای حمل و نقل هوایی یا کارخانههای تعمیر موتور و بدنه هواپیما استخدام شوند. گفتنی است که بسیاری از متخصصان تعمیر و نگهداری هواپیما پس از چند سال فعالیت در یک شرکت یا کارخانه، و به دست آوردن تجربه و تخصص لازم، براساس نیاز شرکت یا کارخانه مورد نظر برای آزمون تخصصی به هواپیمایی کشوری معرفی میشوند. برای مثال یک متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما امکان دارد برای تخصص موتور بوئینگ ۷۴۷ یا بدنه ایرباس و موارد دیگر به هواپیما کشوری معرفی شود و در صورتی که در آزمون تخصصی این رشته موفق گردد به او مدرک تخصصی داده میشود و براساس این مدرک میتواند به هواپیمایی که در آن تخصص پیدا کرده است، اجازه پرواز دهد و از لحاظ فنی، صلاحیت پرواز هواپیمای مورد نظر را تأیید نماید.
تواناییهای لازم :
متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما را میتوان پزشک هواپیما دانست چون همانطور که پزشک باید بدن انسان را کاملاً بشناسد، یک متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما نیز باید تمام اجزای هواپیما را بشناسد تا اگر مشکلی پیش آمد، متوجه شود که این مشکل مربوط به کدام قطعه است و با تعمیر یا تعویض قطعه مورد نظر، ایمنی یک پرواز را تضمین کند. از همینرو دانشجوی این رشته باید خلاقیت، پشتکار و علاقه فراوان به کارهای فنی داشته باشد تا بتواند دروس متفاوت و متنوع این رشته را با موفقیت مطالعه کرده و در نهایت متخصص توانمندی شود.همچنین دانشجوی این رشته باید به ریاضیات و فیزیک و مکانیک علاقهمند باشد. در ضمن دانشجویی که به فکر پشت میزنشینی و کاری تمیز و مرتب و خارج از محیط کارگاه باشد، در این رشته موفق نخواهد شد. دانشجوی تعمیر و نگهداری هواپیما باید لباس کار بپوشد و از کارهای بسیار ساده کارگاه حتی شستن قطعات هواپیما شروع کند و به تدریج مطالب را فرا بگیرد؛ بدون این که از کار کردن و فعالیت در کارگاه ابایی داشته باشد.گفتنی است که رشته تعمیر و نگهداری هواپیما تنها از بین داوطلبان مرد دانشجو میپذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
سازمان هواپیمایی ناظر و کنترل کننده صنعت تعمیر و نگهداری هواپیما است به همین دلیل بازار کار وسیعی برای فارغالتحصیلان این رشته ندارد اما شرکتهای حمل و نقل هوایی مثل آسمان، هما، کیشایر و شرکتهای تعمیر اساسی موتور و بدنه هواپیما مثل صنایع هواپیمایی ایران سها، هلیکوپتر سازی پنها و هواپیما سازی ایران هسا و بعضی از شرکتهایی که کارهای جنبی در زمینه تعمیر و نگهدای موتور و بدنه هواپیما انجام میدهند، مراکز اصلی جذب فارغالتحصیلان این رشته هستند. از سوی دیگر تعدادی از فارغالتحصیلان با توجه به اطلاعات خوبی که در زمینه مکانیک و الکترونیک دارند، جذب کارخانهها و شرکتهای دیگر مثل ایران خودرو میشوند و در کل میتوان گفت که هیچ یک از فارغالتحصیلان توانمند این رشته بیکار نمیمانند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
ریاضی عمومی، فیزیک مکانیک، فیزیک حرارت، شیمی عمومی، فیزیک الکتریسته و مغناطیس، برنامهنویسی کامپیوتر، معادلات دیفرانسیل.
دروس اصلی و تخصصی:
استاتیک، مبانی مهندسی برق الکترونیک، مقاومت مصالح، دینامیک عمومی، اصول ارتعاشات، تئوری ماشین، مکانیک سیالات عمومی، ترمودینامیک عمومی، علم مواد، تکنولوژی و روشهای جوشکاری، کارگاه جوشکاری، طراحی اجزاء ماشین، ایمنی در محیط کار، انتقال حرارت عمومی، نقشهکشی صنعتی، اصول مدیریت، آئرودینامیک، کارگاه ماشینابزار، پروسههای ساخت و مواد، مبانی و کنترل خوردگی، تستهای غیرمخرب، ساختمان هواپیما، مکانیک پرواز، موتورهای پیستونی، کارگاه موتورهای پیستونی، موتور جت، نقشهکشی تخصصی، کارگاه تعمیر بال و بدنه، سیستمهای الکتریکی هواپیما، سیستمهای اندازهگیری و آلات دقیق هوایی، آنالیز سیستمهای هواپیما، کارگاه سیستمهای هواپیما، زبان تخصصی سیستمهای مکانیکی هواپیما مقرارت هواپیمایی، کارآموزی، پروژه تخصصی.(بسیاری از درسهای این رشته همراه با آزمایشگاه است.
مهندسی شهرسازی
دیباچه: