تاریخچه نقالی؛ قصه گویی کهن ایرانی

هنر نقالی با سابقه ای بیش از هزار سال شیوه روایت داستان های مذهبی،‌تاریخی و کهن محبوب مردم در همه دوره ها هنوز مردم را به خود جلب می کند.
به گزارش خبرنگار بخش تئاتر باشگاه خبرنگاران هنر نقالی یکی از هنرهای نمایشی قدیمی و سنتی ایرانی است که ریشه در ایام گذشته دارد.
نقالی در لغت به معنی کار و پیشه ای است که فردی بنام نقالی کالا ویا چیزی را از جایی به جای دیگر می برد و نقل می کند، اما در اصطلاح به پیشه و هنر کسی گویند که داستان ها و واقعه های هیجان انگیز و جذابی را که شنیده و یا خوانده است برای سرگرم کردن مردم نقل و بیان می کند. این قصه گو را نقال می نامند واژه های نقال و نقالی از زمان قاجار در زبان و ادبیات فارسی کاربردی شده زیرا در متن های تاریخی و یا لغت نامه های پیش از آن به این شکل نیامده است.
نقالی یک جریان فرهنگی است که از زمان های دور در جامعه ایران رواج داشته است.
نقالان داستان هایی از حماسه های قومی، ملی، دینی و واقعه های تاریخی شبه تاریخی و مذهبی را با کلامی سنجیده و آهنگین و بیانی گرم و رسا در میان جمع مردم و در فضاهای عمومی یا محفل های خصوصی، نقل و روایت می کنند.
نقالان در نقل داستان ها و بازنمایی واقعه ها و القای رخدادهای هیجان انگیز استعداد و هنر فروانی داشتند و در شیوه بیان طرز نمایش واقعه ها و تقلید حرکات و رفتار صاحب ذوق و هنر بود.

آموزش نقالی در دبیرستان ما
در طول دوره کلاس ، هنرجویان با مهارت های بازیگری و فن بیان به صورت نظری و عملی آشنا می شوند. هنرجویان در  این رشته جهت ارزیابی و تعیین سطح مهارت نقالی خود و همچنین رقابت با دانش آموزان مدارس دیگر در مسابقات فرهنگی هنری شرکت می نمایند.
آنان زیر نظر استاد حسین ظاهری که از اساتید برجسته در این رشته می باشند فعالیت مستمر دارند.
کلاس آموزشی ایشان ، روزهای سه شنبه هر هفته از ساعت ۱۵ الی ۱۸ برگزار می گردد .
لازم به ذکر است که هدف از برگزاری این رشته جهت جذب دانش آموزان به فعالیت قصه‌گویی و نقالی و نیز آشنایی با متون حماسی ایرانی و شگردهای اجرایی و نمایشی و تقویت اعتماد به نفس می باشد.

تاریخچه آواز ایرانی

در فرهنگ‌ها مطلقِ صوت و صدا ذکر شده‌است، اما در موسیقی به‌معنی عام سرود، آهنگ و بانگ موزون زیر و بمی که از گلوی انسان یا از سیم انواع سازها برآید، تعبیر شده‌است.
در بعضی از ردیف‌های موجود، ازجمله ردیف مهدی قلی هدایت، واژهٔ آواز درکنار گوشه‌های دیگر و به‌صورتی قرار گرفته که به‌نظر می‌رسد آواز، نام یک گوشه بوده‌است. البته در متون نظم و نثرِ گذشته واژهٔ آواز به هریک از دستگاه‌های موسیقی و شعب آن اطلاق می‌شد و گاهی نیز معنای نواختن ار آن مستفاد می‌گردید.
زمانی آواز قبل از نام مقام‌ها و گوشه‌ها قرار می‌گرفت، و چنان‌که از صفحات ضبط‌شده پیداست، آواز منصوری، آواز حاجیانیو… ثبت شده‌است.
در نخستین متن‌های تجلی این اصطلاح (آواز) نسخهٔ دستگاه ماهور است که در سال ۱۹۱۱ م توسط سالار معزز در لایپزیک چاپ شده‌است که در آن آواز بختیاری، آواز بیات ترک و… ثبت شده‌است.
بعدها کلمهٔ دستگاه را به‌جای آواز برگزیدند و فرصت شیرازی نیز دراین‌باره در کتاب بحورالالحان مطالبی عنوان کرده‌است.
امروزه، علاوه بر معنای عام، معنای خاصی از واژهٔ آواز در موسیقی ایران ثبت شده، و آن پنج آواز، یعنی افشاری، ابوعطا، بیات ترک، دشتی و بیات اصفهان است، و این به آن معنا نیست که مجاز نباشیم بیات کرد را آواز بیات کرد بنامیم، زیرا بعضی تقسیم‌بندی‌ها به‌تناسبِ ذوق و سلیقه یا به‌طور سماعی انجام گرفته و نه برمبنای علمی.
آواز در موسیقی ایران وزن (میزانی) خاصی نیست و اجرای موزونِ آواز به ذوق و تخصص خواننده و نوازنده منوط و وابسته است (وزن آواز در موسیقی ایران مقوله‌ای جداگانه است.
دیگر از خصوصیات آواز در موسیقی ایران، متد معینِ تحریر، نحوهٔ درآمد و فرود، اوج و حضیض، انتخاب شعر و ادای مفهوم صحیح واژه‌ها و رعایت تناسب حالات است. تناسب در آوازها موجب زیبایی در استماع است؛ چه، آوازها دارای کیفیات گوناگونی هستند، مانند آهستگی، بلندی، نرمی، سختی، جنبش، نشاط و…

آموزش سرود در دبیرستان ما
در طول دوره کلاس ، هنرجویان با مهارت ها و تکنیک های آواز و بیان ، تناسب صداها و هماهنگی صدای گروه (آنسامبل) ، اسامی صداها در آوازهای جمعی و نت خوانی به صورت نظری و عملی آشنا می شوند. هنرجویان در  این رشته جهت ارزیابی و تعیین سطح مهارت آواز گروهی خود و همچنین رقابت با دانش آموزان مدارس دیگر در مسابقات فرهنگی هنری شرکت می نمایند.
آنان زیر نظر استاد مهدی صبوری که از اساتید برجسته در این رشته می باشند فعالیت مستمر دارند.
کلاس آموزشی ایشان ، روزهای سه شنبه هر هفته از ساعت ۱۵ الی ۱۸ برگزار می گردد .
لازم به ذکر است که هدف از برگزاری این رشته جهت تقویت اعتماد به نفس ،روحیه و نشاط بخشی ، آرامش و آسایش و یادگیری کار گروهی می باشد.